PL EN
Wydawnictwo
AWSGE
Akademia Nauk Stosowanych
WSGE
im. Alcide De Gasperi
BOOK CHAPTER (253-270)
Diagnosis and Meeting the Special Educational Needs of Students with Autism Spectrum Disorder (ASD) in Rural Schools – A Qualitative Analysis
 
More details
Hide details
1
Akademia Nauk Stosowanych WSGE im. A. De Gasperi w Józefowie
 
 
KEYWORDS
ABSTRACT
The aim of the article is to provide a qualitative analysis of diagnosing and meeting the special educational needs of students with autism spectrum disorder (ASD) in rural schools. This issue is of particular importance given the increasing number of ASD diagnoses and the organizational challenges faced by schools in disadvantaged rural environments. The study, based on the statements of 80 teachers, reveals several key barriers to the effective implementation of educational support. The most significant include limited access to specialists (psychologists, speech therapists, sensory integration therapists), overly general and practically unhelpful recommendations contained in psychological-pedagogical documentation, and insufficient communication between schools, parents, and support institutions. Despite these difficulties, teachers demonstrate a high degree of responsibility, creativity, and flexibility in developing their own solutions, often going beyond formal guidelines. Support strategies include individualization of the teaching process, adaptation of the learning environment, the use of visual materials, the introduction of sensory breaks, and close collaboration with families. The analysis also highlights the important role of local communities and governments, which, through investments in staff training and infrastructure, can significantly improve the quality of education. The conclusions emphasize the need for systemic solutions in teacher training and professional development, the creation of interdisciplinary support teams, and the implementation of inclusive educational models tailored to the specific conditions of rural areas. The study confirms that effective diagnosis and support for students with ASD require coordinated action from multiple stakeholders, not just the efforts of individual teachers.
INFORMATION ABOUT ANTI-PLAGIARISM CHECKING AND PEER REVIEW
Article has been screened for originality
 
REFERENCES (26)
1.
Bąbel, P., Schowierska, M., Ostaszewski, P. (2010). Analiza zachowania od A do Z., GWP, Gdańsk.
 
2.
Baron-Cohen, S. (2002). Is Asperger Syndrome Necessarily Viewed as a Disability? „Focus on autism and other developmental disabilities”, t. 17(3), s. 186–191.
 
3.
Bartuś, E. (2023). Pedagog specjalny jako współorganizator edukacji włączającej w narracji nauczycieli, „Colloquium. Pedagogika – Nauki o Polityce i Administracji. Kwartalnik” nr 4/52, s. 210-228.
 
4.
Bobkowicz-Lewartowska, L. (2005). Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii, „Impuls”, Kraków.
 
5.
Bogdanowicz, M. (1995). Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych, „Psychologia Wychowawcza” nr 3, s. 216.
 
6.
Castello Rokicka, M., Remberk, B. (2023). Zaburzenia ze spectrum autyzmu – co wiemy w 2023 r.?, „Standardy Medyczne”, t. 20, s. 137-146.
 
7.
Chojnicka, I., Pisula, E. (2017). ADOS-2. Protokół obserwacji do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu. Podręcznik, Wyd. Hogrefe, Warszawa, s. 7-10.
 
8.
Furgał,E. (2019). Neuroróżnorodni. Jak zmieniało się myślenie o autyzmie, „Znak” nr 766, s. 22-27.
 
9.
Gajdzik, M. (2021). Wywiad i badanie psychiatryczne dziecka i adolescenta, [w:] Janak-Kozik M., Wolańczyk T., (red.), Psychiatria dzieci i młodzieży, t. 1., Warszawa, Wyd. PZWL, s. 66-68.
 
10.
Kostecka, A. (2024). Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu dawniej i dziś, a możliwości wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, „Studia Edukacyjne” nr 73, s. 150.
 
11.
Krakowiak, K. (2017). Ogólne standardy, wytyczne i wskazówki postępowania w badaniach dzieci i młodzieży z wybranymi specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi [w:] K. Krakowiak (red.). Diagnoza specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży. Standardy, wytyczne oraz wskazówki do przygotowania i adaptacji narzędzi diagnostycznych dla dzieci i młodzieży z wybranymi specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi, ORE, Warszawa.
 
12.
Król, M., Mokros, Ł, Pietras, T., Sipowicz, K., Witusik, A. (2022). Spektrum ADS – pozycja nozologiczna, charakterystyka kliniczna i diagnoza [w:] Pietras T., Podgórska-Jachnik D., Sipowicz K., Witusik A., (red.), Spektrum autyzmu – od diagnozy i terapii do integracji i inkluzji, Wyd. Continuo, Wrocław, s. 84.
 
13.
Melillo, R. (2017). Autyzm. Zapobieganie zaburzeniom ze spektrum autyzmu, ich diagnozowanie i terapia oraz zalecenia dla rodziców, Grupa Wyd. Harmonia, Gdańsk.
 
14.
Pistula, E., Omelańska, I. (2020). Zaburzenia ze spektrum autyzmu jako całościowe zaburzenia rozwoju [w:] Grzegorzewska I., Ciepiałkowska L., Borkowska A. (red.), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, Warszawa, s. 294-296.
 
15.
Pisula, E. (2010). Autyzm: przyczyny, symptomy, terapia, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk.
 
16.
Płoszaj, M., & Koszewska, J. (2021). Efektywność terapii poznawczo-behawioralnej–modyfikacja poziomu lęku i samooceny u rodziców dzieci z ASD. „Wychowanie w Rodzinie”, nr 25(2), s. 257-272.
 
17.
Polski autyzm, Jak często występuje autyzm, https://polskiautyzm.pl/rozpow..., aktualizacja 21.03.2025.
 
18.
Prokopiak, A. (2021). Rozwój społeczny a autonomia osób ze spektrum autyzmu, „Forum Logopedy”, nr 43 z 2021, s. 21.
 
19.
Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, Dz. U. 2010, nr 228, poz. 1487.
 
20.
Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, Dz. U. z 2017 r., poz. 1578 ze zm..
 
21.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicz¬nych, tj. Dz.U. 2023 poz. 2061.
 
22.
Sitek, M., Banaszak, A. (red.). (2024). Troska o wychowanka jako istota procesu pedagogicznego: zastosowanie nie tylko potrzeb wychowania, AWSGE, Józefów.
 
23.
Sykut-Cegielska, J. (2016). Kiedy przyczyną zaburzeń psychicznych mogą być wrodzone wady metabolizmu”. „Psychiatria po dyplomie”, nr 2.
 
24.
Szczepkowska, K. (2019). Edukacja włączająca w szkole – szanse i wyzwania, Warszawa, s. 3.
 
25.
WHO, ICD-11, WHO, 2025, https://icd.who.int/en, aktualizacja 21.09.2025.
 
26.
Winczura, B. (2018). Zaburzenia współwystępujące z autyzmem – uwarunkowania rozwojowe, symptomy kliniczne i dylematy diagnostyczne, „Logopedia”, nr 47(2), s. 245-262.
 
Journals System - logo
Scroll to top