PL EN
Wydawnictwo
WSGE
Wyższa Szkoła Gospodarki
Euroregionalnej
im. Alcide De Gasperi
ROZDZIAŁ KSIĄŻKI (123-140)
Uzurpowanie prawa do wytwarzania porządku symbolicznego. Tendencja separatystyczna w systemie społecznym i osobowości
 
Więcej
Ukryj
1
Wydział Nauk Społecznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W artykule stawia się tezę, że uzurpowanie prawa do wytwarzania obiektywnie istniejącego porządku symbolicznego polega na sprowadzaniu przeszłości i przyszłości do zamkniętego systemu społecznego z imperatywnie narzuconym efektywnie obliczalnym zasobem empirycznych określeń występujących w doświadczeniu, co odpowiada tendencji do nieliczenia się z przeżyciami ludzkimi i ograniczeniami związanymi z sumieniem, lecz brania pod uwagę wyłącznie zdolności do zachowań wywołanych naturalnymi intelektualnymi zdolnościami człowieka. Eksperymenty Stanleya Milgrama dotyczące ślepego posłuszeństwa wobec autorytetu, stanfordzki eksperyment więzienny Philipa Zimbardo i eksperyment Rona Jonesa polegający na symulacji doświadczenia nazistowskiego, formalnie rzecz biorąc wykazały destrukcyjne skutki podlegania arbitralnemu systemowi nakazów, w którym żadnego znaczenia nie ma ani wyrażanie przeżycia, ani pryncypialna powinność kierująca się dobrem bliźnich. System autorytarny na pierwszym miejscu stawia zależności między ludźmi, bez względu na to, kim są; w systemie totalitarnym podporządkowanie władzy jest całkowite, człowiek symboliczny staje się zbędny, unieważnia się doświadczenie przeżywane w historii społecznej, w konsekwencji przestaje ono być podstawą etyki materialnej. Uzurpowanie prawa do narzucania porządku symbolicznego występuje w osobowościach antyspołecznych. Egoistyczny styl działania socjopaty polega na wyłącznie interesownym przystosowaniu do środowiska, by wykorzystywać innych – próżnować, pasożytować i marnotrawić. Rozpowszechnienie tendencji separatystycznej w rozwoju i wychowaniu wpływa na przejmowanie cech egoizmu i samolubstwa przez ludzi mających inne struktury osobowościowe.
 
REFERENCJE (31)
1.
Arendt, H. (2004a). Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła, Kraków: Znak.
 
2.
Arendt, H. (2004b). Odpowiedzialność i władza sądzenia, Warszawa: Prószyński i S-ka.
 
3.
Asch, J.E. (2001). Wpływ nacisku grupy na zmianę i zniekształcenie postaw. W: J. Siuta (red.), Konteksty ludzkich zachowań, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 17–30.
 
4.
Bandura, A. (1999). Moral disengagement in the perpetration of inhumanities, „Personality and Social Psychology Review” nr 3, s. 193–209.
 
5.
Bernier, A., Carlson, S.M. i Whipple, N. (2010). From external regulation to selfregulation: Early parenting precursors of young children’s executive functioning, „Child Development” nr 81(1), s. 326–339.
 
6.
Cassirer, E. (2011). Logika nauk o kulturze. Pięć studiów, Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
 
7.
Cialdini, R.B. (2002). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
8.
Cleckley, H.M. (1976). The mask of sanity: An attempt to clarify some issues about the so-called psychopathic personality, St. Louis: Mosby co.
 
9.
Doliński, D. i Grzyb, T. (2017). Posłuszni do bólu. O uległości wobec autorytetu w 50 lat po eksperymencie Milgrama, Sopot: Smak Słowa.
 
10.
Eco, U. (2017). Pape Satàn aleppe. Kroniki płynnego społeczeństwa, Poznań: Rebis.
 
11.
Eysenck, H.J. (1970). Crime and personality, London: Routledge & Kegan Paul.
 
12.
Freud, S. (1998). Kultura jako źródło cierpień. W: idem, Pisma społeczne, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
13.
Grzegorczyk, A. (1969). Zarys logiki matematycznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
14.
Hare, R.D. (2006). Psychopaci są wśród nas, Kraków: Znak.
 
15.
Jones, R. (1978). The Third Wave. W: A. Pines, C. Maslach (red.), Experiencing Social Psychology, New York: Knopf, s. 144–152.
 
16.
Kahneman, D. i Snell, J. (1992). Predicting a changing taste: Do people know what they will like?, „Journal of Behavioral Decision Making” nr 5(3), s. 187–200.
 
17.
Kenrick, D.T., Neuberg, S.L. i Cialdini, R.B. (2006). Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Lacan, J. (1966). Écrits, Paris: Seuil.
 
18.
Lacan, J. (1975). Le Séminaire, Livre XX: Encore, 1972–73, Paris: Seuil.
 
19.
Lacan, J. (2008). The ethics of psychoanalysis 1959–1960. The seminar of Jacques Lacan, book VII, London and New York: Routledge Classics.
 
20.
Lacan, J. (2015). O kwestii przedwstępnej do wszelkiego możliwego traktowania psychozy, „Psychoanaliza. Czasopismo NLS” nr 6, s. 8–63.
 
21.
Mikurda, K. (2015). Nie-całość. Żiżek, Dolar, Zupančič, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
22.
Milgram, S. (2017). Posłuszeństwo wobec autorytetu, Sopot: Smak Słowa.
 
23.
Plessner, H. (1988). Pytanie o conditio humana. Wybór pism, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
24.
Raszkiewicz, H. (2008). Semiotyczna próżnia – myślenie po totalitaryzmie. W: A. Jabłoński, M. Zemło (red.), Między unifikacją a dezintegracją, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 175–227.
 
25.
Raszkiewicz, H. (2015). Symboliczne wyrażenie i znakowa mediacja ustosunkowania do obiektu. Psychologia przeżycia i działania z perspektywy symbolu i znaku, Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
 
26.
Shermer, M. (2012). Lęk kontra skrupuły, „Świat Nauki”, grudzień, s. 74–75.
 
27.
Shermer, M. (2013). Alpiniści zła, „Świat Nauki”, styczeń, s. 74.
 
28.
Staub, E. (2014). Obeying, joining, following, resisting, and others processes in the Milgram studies, and in the holocaust and other genocides: Situations, personality and bystanders, „Journal of Social Issues”, nr 70, s. 501–514.
 
29.
Stout, M. (2017). Socjopaci są wśród nas, Kraków: Znak.
 
30.
Zimbardo, P. (2008). Efekt Lucyfera. Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło?, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
31.
Żiżek, S. (2001). Wzniosły obiekt ideologii, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
 
Journals System - logo
Scroll to top