PL EN
Wydawnictwo
WSGE
Wyższa Szkoła Gospodarki
Euroregionalnej
im. Alcide De Gasperi
ROZDZIAŁ KSIĄŻKI (305-334)
Czy świat algorytmów i sztucznej inteligencji będzie sprawiedliwy? Wykorzystywanie nowoczesnych technologii, algorytmów i modeli predykcyjnych w wymiarze sprawiedliwości
 
Więcej
Ukryj
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Możliwość zastosowania sztucznej inteligencji, nowoczesnych technologii i algorytmów, a wchodząc bardziej w szczegóły – modeli predykcyjnych, w wymiarze sprawiedliwości, przewidywana przez twórców książek science fiction, stała się dzisiaj faktem. Rodzi to jednak szereg obaw, głównie natury etycznej, oraz potrzebę odpowiedzenia na pytania natury filozoficznej, dotyczących roli sędziego, zadań wymiaru sprawiedliwości, dostępu do sądu, prawa do obrony. Zarówno w systemie prawnym Rady Europy, jak i Unii Europejskiej, stanowiąc liczne akty normatywne, podjęto próby unormowania tych kwestii, jednak powinny być one prowadzone w dalszym ciągu, a nawet pogłębiane, aby postęp technologiczny nie zaskoczył prawników i nie spowodował nieodwracalnych skutków społecznych.
 
REFERENCJE (54)
1.
Aronson E., Człowiek istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
 
2.
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, C.H. Beck, Warszawa 2008.
 
3.
Baron J., Thinking and Deciding, New York 2000.
 
4.
Batorski D. i in., Diagnoza i rekomendacje w obszarze kompetencji cyfrowych społeczeństwa i przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu w kontekście zaprogramowania wsparcia w latach 2014–2020, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2020.
 
5.
Catalano A., I robot di Karel Čapek: 100 anni di metamorfosi. I testi dell’autore su „R.U.R.” e i documenti della ricezione italiana negli anni Venti e Trenta, „Samizdat. Rivista di culture dei paesi slavi” 2020, Vol. 13, dicembre 31, s. 195–218.
 
6.
Collier M., Estonia: Cyber Superpower, „Transition Online”, 18.12.2007,.
 
7.
Cyrul W. i in., Informatyzacja tekstu prawa. Perspektywy zastosowania języków znacznikowych, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2014.
 
8.
Cyrul W., LegalTech a tworzenie i publikacja tekstów prawnych, [w:] D. Szostek (red.), LegalTech. Czyli jak bezpiecznie korzystać z narzędzi informatycznych w organizacji, w tym w kancelarii oraz dziale prawnym, Warszawa 2021 (wyd. el.).
 
9.
Cyrul W., Pelech-Pilichowski T., Legislating in hypertext, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2020, nr 118(2), s. 27–42.
 
10.
Cyrul W., Tekst jednolity aktu normatywnego w formacie elektronicznym. W kierunku automatyzacji procesu ujednolicenia tekstów prawnych, [w:] M. Laskowska (red.), Znaczenie wyroków Trybunału Konstytucyjnego dla tekstu jednolitego ustawy, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2017, s. 201–220.
 
11.
Czosseck Ch., Ottis R., Talihärm A.-M., Estonia after the 2007 Cyber Attacks: Legal, Strategic and Organisational Changes in Cyber Security, „International Journal of Cyber Warfare and Terrorism” 2011, nr 1.
 
12.
Danziger S., Levav J., Avnaim-Pesso L., Extraneous factors in judicial decisions, „Proceedings of National Academy of Sciences” 2011, s. 1–4.
 
13.
Dąbrowski S., Granice dopuszczalnej ingerencji władzy wykonawczej i ustawodawczej we władzą sądowniczą, [w:] T. Wardyński, M. Niziołek (red.), Niezależność sądownictwa i zawodów prawniczych jako fundamenty państwa prawa. Wyzwania współczesności, LexisNexis Polska, Warszawa 2009.
 
14.
Fischhoff B., Beyth R., I knew it would happen: Remembered probabilities of once-future things, „Organizational Behavior and Human Performance” 1975, 13(1), s. 1–16;.
 
15.
Gad M., System dozoru elektronicznego – technologia w służbie publicznego ius puniendi, [w:] S. Tkacz, Z. Tobor (red.), Prawo a nowe technologie, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 93–100.
 
16.
Harari Y.N., Homo deus. Krótka historia jutra, Wydawnictwo Literackie Wydawca, Kraków 2018.
 
17.
Hill D., Mechanical Engineering in the Medieval Near East, „Scientific American”, May 1991.
 
18.
Kahneman D., Slovic P., Tversky A., Judgment under uncertainty: heuristics and biases, Cambridge University Press, New York 1982.
 
19.
Kahnemann D., Thinking fast and slow, London 2011.
 
20.
Kerikmäe T., Pärn-Lee E., Legal dilemmas of Estonian artificial intelligence strategy: in between of e-society and global race, „AI & Society” 2020, Vol. 35.
 
21.
Kik M., Leona Petrażyckiego filozofia prawa, „Czasopismo Filozoficzne” 2006, nr 1.
 
22.
Kozinski A., What I ate for breakfast and other mysteries of judicial decision making, „Loyola of Los Angeles Law Review” 1993, nr 26, s. 993–999.
 
23.
Kubiak-Cyrul A., Rekomendacje OECD jako ramy etyczne i prawne dla rozwoju sztucznej inteligencji, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2020, nr 1(26), s. 103–117.
 
24.
Kurzweil R., Jak stworzyć umysł. Sekrety ludzkich myśli ujawnione, Janusz Nawrocki Wydawca, Białystok 2018.
 
25.
Kurzweil R., Nadchodzi osobliwość. Kiedy człowiek przekroczy granice biologii, Kurhaus Publishing, Warszawa 2016.
 
26.
Kuśmierczyk B., Leona Petrażyckiego psychologiczna teoria prawa, „Studia Prawnoustrojowe” 2000, nr 3, s. 193–200.
 
27.
Law J.M., Puppets of Nostalgia – The Life, Death and Rebirth of the Japanese Awaji Ningyo Tradition, Princeton University Press, Princeton 1997.
 
28.
Petrażycki L., O nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
 
29.
Petrażycki L., O pobudkach postępowania i moralności i prawa, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
 
30.
Petrażycki L., Teoria prawa i państwa w związku z teorią moralności, t. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960.
 
31.
Petrażycki L., Zagadnienia prawa zwyczajowego, Towarzystwo im. Leona Petrażyckiego, Warszawa 1938.
 
32.
Pezel J., Systemy wyszukiwania informacji prawnej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2018.
 
33.
Plous S., The Psychology of Judgment and Decision Making, McGraw-Hill, New York 1993.
 
34.
Pułło A., Podział władzy – aktualne problemy w doktrynie, prawie i współczesnej dyskusji konstytucyjnej w Polsce, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 3, s. 9–26.
 
35.
Sarnecki P., Uwagi do art. 10 Konstytucji, [w:] L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2016.
 
36.
Sedláček T., Die Ökonomie von Gut und Böse, Goldmann Verlag, München 2012.
 
37.
Sobczak J., Niezawisłość sędziowska i niezależność sądów i trybunałów a zasady tworzenia okręgów sądowych, [w:] M. Paździor, B. Szmulik, Fundamentalne wartości i zasady ustrojowe. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa w Polsce, Innovatio Press – Wydawnictwo Naukowej Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji, Lublin 2016, s. 341–378.
 
38.
Sobczak J., Próby rozciągnięcia kontroli administracji centralnej na jednostki wymiaru sprawiedliwości a zasada niezawisłości sądów, [w:] R. Alberski, W. Jednaka, D. Skrzypiński (red.), Studia nad współczesnymi systemami politycznymi. Instytucje i mechanizmy rywalizacji politycznej. Księga dedykowana profesorowi Andrzejowi Antoszewskiemu, t. 2, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014, s. 206–218.
 
39.
Sokolewicz W., Podział władz. Idea polityczna czy zasada prawna?, [w:] Prawo z zakresie przemian ustrojowych w Polsce, Scholar, Warszawa 1995.
 
40.
Sokolewicz W., Rozdzielone, lecz czy równe? Legislatywa i egzekutywa Małej Konstytucji 1992, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 1.
 
41.
Stawicka A., Wykluczenie cyfrowe w Polsce, „Opracowania Tematyczna”, OT-637, Kancelaria Senatu, Warszawa 2015, grudzień.
 
42.
Strzembosz A., Transformacja w polskim sądownictwie, [w:] I. Jackiewicz (red.), Budowanie instytucji państwa 1989–2001. W poszukiwaniu modelu, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2004.
 
43.
Susskind R., Online Courts and The Future of Justice, Oxford University Press, Oxford 2019.
 
44.
Tkacz S., O „pozytywności” i „oficjalności” prawa w teorii Leona Petrażyckiego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2005, nr 67, z. 1, s. 65–92.
 
45.
Turner H.R., Science in Medieval Islam: An Illustrated Introduction, University of Texas Press, Austin 1997.
 
46.
Tversky A., Kahneman D., Availability: A heuristic for judging frequency and probability, „Cognitive Psychology” 1973, 5(2), s. 207–232.
 
47.
Tversky A., Kahneman D., Judgment under uncertainty: Heuristics and biases, „Science” 1974, nr 185, s. 1124–1131.
 
48.
Tyszka T., Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, GWP, Gdańsk 1999.
 
49.
Węglińska J., Zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, „Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne” 2020, nr 42, s. 169–188.
 
50.
Załucki M., Sztuczna inteligencja w sądownictwie, [w:] D. Szostek (red.), LegalTech. Czyli jak bezpiecznie korzystać z narzędzi informatycznych w organizacji, w tym w kancelarii oraz dziale prawnym, Warszawa 2021 (wyd. el.).
 
51.
Załucki M., Wykorzystywanie sztucznej inteligencji do rozstrzygania spraw spadkowych, [w:] L. Lai, M. Świerczyński (red.), Prawo sztucznej inteligencji, C.H. Beck, Warszawa 2020, s. 145–155.
 
52.
Zyzik R., Dlaczego zmęczenie decyzyjne może być zagrożeniem dla niezawisłości sędziego?, „Forum Prawnicze” 2014, s. 17–24.
 
53.
Григорьев Д.М., Понкин И.В., Редькина А. И., Искусственный интеллект с точки зрения права, „Вестник Российского университета дружбы народов. Серия «Юридические науки»” 2018, t. 22, nr 1, s. 91–109.
 
54.
Поскряков P.C., Использование искусствен.
 
Journals System - logo
Scroll to top